Prada goes bananas

“Prada goes bananas,” kopte The Guardian vandaag.

Hoe hot is het Italiaanse merk na ruim dertig jaar nog? Heel erg. Kiki Niesten:“Ik zou me geen raad weten als Prada er niet meer was, er is niets vergelijkbaars .“

“Het toppunt van sjieke saaiheid,” zo herinnert John de Greef zich de boutique van het Italiaanse merk Prada die hij begin jaren tachtig in Milaan ontdekt. Prada is dan nog niet doorgebroken. Als moderedacteur van Elsevier Thema volgt De Greef het merk nu ruim vijfentwintig jaar. De eerste vrouwenshows heeft hij gemist, de mannenshows zag hij allemaal. Prada-shows, die sinds 2000 plaatsvinden in een verbouwde fabriek in Milaan, maken hem nog steeds blij: “Het is een voorrecht om iedere paar maanden te kijken wat Prada nu weer aan tegendraadse schoonheid presenteert. De show, de aanpak en vooral de mode denderen nog weken door in mijn hoofd. Er is geen vrouw ter wereld die ik – achteraf – zo vaak gelijk heb moeten geven.”

Ook voor deze zomer is het Prada gelukt. Na elke Prada show verschijnen er in modeglossy’s wel een of meerdere Prada hebbedingen; is het geen tas of schoen – dit keer een brogue met plateauzool – dan zijn de blikvangers kledingstukken, deze zomer gestreepte jurken en rokken met bananenprints.

In de snelle mode-industrie waarin alles draait om vernieuwing houdt Miuccia Prada al dertig jaar de aandacht vast van de modepers en klanten, een knappe prestatie. Weinig merken boeien langer dan tien jaar.

Het Prada imperium staat als een huis. Dankzij Miuccia Prada, die in 1979 het familiebedrijf overneemt, kan het zich meten met andere luxe modehuizen als Chanel, Gucci, Hermès en Louis Vuitton. Niet toevallig danken al deze luxehuizen hun naamsbekendheid aan tassen. Miuccia Prada verdient vanaf halverwege de jaren tachtig een fortuin aan glanzende nylon tassen. Het simpele rugzakje ‘Pocone’ past naadloos in de minimalistische modetrend van de jaren negentig. Een gepeperd prijskaartje plus de musthave-factor maken het tot een bestseller. Een grote foto van het frutselloze modelletje ontbreekt dan ook niet in het 706 pagina’s dikke Prada boek waarvan het eerste exemplaar afgelopen december werd gepresenteerd door Miuccia Prada en haar man Patrizio Bertelli in de Milanese Galleria Vittorio Emanuele II, een overdekte winkelgalerij in het hart van Milaan waar Prada bijna honderd jaar geleden een eerste zaak opende.

Het is lastig in de modewereld iemand te vinden die niet jubelt over het merk. Modeontwerpster Marcha Hüskes beaamt dit: “Mensen in het modevak zullen erkennen dat Prada nog steeds het belangrijkste modehuis is.” Waarom? “De kwaliteit is constant en vorm en materiaal zijn altijd vernieuwend. Wat ook knap is, de kleding is altijd draagbaar.”

Voor Monique van Heist, winnaar Dutch Fashion Awards 2008, is Prada weliswaar nooit een voorbeeld geweest. Toen ze begin jaren negentig mode studeerde waren dat So (het mannenmerk van Alexander van Slobbe) en Vivienne Westwood, maar inspirerend vindt ze het Italiaanse label zeker:’ “Prada maakt consequent en gelijkertijd rare, en ook heel mooie dingen. Het is tijdloos en authentiek. Ik ben daar ook mee bezig.” Wat Van Heist ook bewonderenswaardig vindt, is dat Miuccia Prada eigenlijk nooit modeontwerpster wilde worden en toch het bedrijf is in gestapt en dat nog steeds runt.

Miuccia Prada (60) volgde geen modeopleiding. In de jaren zeventig studeert ze politieke wetenschappen. Ze plakt er een opleiding tot mimespeelster achteraan omdat ze dan niet hoefde te praten. Kortom, de vrouw is een dwarse dame met humor. Als student steunt ze het studentenoproer in 1968 en is actief lid van de Communistische Partij met een zwak voor de chique ontwerpen van Yves Saint Laurent en de minimalistische mode van André Courrèges. Zijdelings bemoeit ze zich met het familiebedrijf dat is gespecialiseerd in kostbare snuisterijen van exotische materialen als reiswekkers ingelegd met roggenleer, portefeuilles van paddenleer, en reistassen van hagedissen- en walrussenleer. Luxe lederwaren die tot de jaren vijftig passen bij de Italiaanse aristocratie maar beslist misstaan in de crisisjaren tachtig als Miuccia, gestimuleerd door haar toekomstige man, de zakelijke Patrizio Bertelli, het familiebedrijf overneemt, en achteraf gezien misschien heeft gered. Samen transformeren ze Prada tot een international modemerk.

In Nederland heeft Prada twee verkoopadressen. Kiki Niesten van de gelijknamige winkel in Maastricht verkoopt Prada sinds 1994. Ze kende Prada van de nylon rugzak. “Ik begon met kleding, schoenen en kleine lederwaren. Op dat moment had Prada weinig eigen winkels, wilde je het verkopen dan moest je het totaalconcept afnemen, inclusief sleutelhangers en allerlei mapjes, producten waar ik totaal niets mee had. Oh hemel, als ik er aan terugdenk krijg ik het er nog benauwd van.” Niesten slaat geen vrouwenshow over. “Miuccia zet elk half jaar een andere, duidelijke visie neer die klopt van A tot Z. De sfeer moet ik voelen. Prada is daar heel goed in, eigenlijk is Miuccia goed in alles.”

Debby De Jonge Urbach van Azzurro in de Amsterdamse PC Hooftstraat verkoopt Prada sinds acht jaar. “Prada-klanten zijn trouw. Het zijn vrouwen die houden van mode, vaak zakenvrouwen die goed voor de dag willen komen, er niet overdressed uit willen zien, maar wel bijzonder.” De Jonge Urbach roemt Prada’s kleurencombinaties. “Hoe verzint ze die toch? Maar het staat altijd mooi.” Over Prada’s werkwijze hoorde ze eens: “Miuccia kan in een nacht bedenken dat alles anders moet.”

Een serie foto’s in het Prada-boek onthult de conceptuele werkwijze van Miuccia. Pasmodellen zijn ‘gekleed’ in onaffe kledingstukken. Verschillende lappen stof – altijd een mix van futuristische materialen, aparte prints en klassieke stoffen – zijn gedrapeerd of vastgesjord met een ceintuur aan het lichaam. Het zijn composities. “Onze werkmethode is ongewoon, ik ontwerp niet, maar bedenk een concept en ontwikkel dit met mijn team,” vertelt Miuccia Prada tijdens de boekpresentatie in Milaan. Interviews slaat ze vrijwel altijd af. Aanleidingen om ze te doen zijn openingen van grootse winkels (‘epicentra’) in New York, Los Angelos en Tokio. Of de Prada Foundation, of bij de presentatie van het door Rem Koolhaas ontworpen Prada Museum dat in 2014 opent. Een diep gesprek over het modevak zit er nooit in: “Ik denk wel eens dat je om modeontwerper te kunnen zijn, beter geen hersens kunt hebben”, merkte ze op tegen modehistorius Colin McDowell.

Over kunst kun je wel een boom met haar opzetten. De Peggy Guggenheim van de mode bezit een ruim vijfhonderd stuks tellende kunstcollectie. Ze heeft een voorkeur voor moderne kunst en waardeert de speelsheid van Damien Hirst en de broertjes Chapman. “Ik denk dat je dit ook in mijn werk terugvindt.” Maar mode en kleding mengen zal ze niet snel doen. “Ik heb een absolute afkeer van het idee van mode als kunst.”

Met de verlegenheid die de pers haar toedicht valt het erg mee weet John  de Greef: “Vroeger presenteerde ze zelf de nieuwste mannenkleren tussen de confectierekken, dat deed ze altijd met veel lol en relativering.” Na afloop van een show gaf De Greef haar eens een handje. “Ze vroeg toen zeer beslist: ‘Was het echt leuk? Er is namelijk niets zo erg als een modeontwerper die een saaie show geeft!”

Hoe hot is Prada tegenwoordig?

“Héél erg hot! Ik zou me geen raad weten als het er niet meer was, er is niets vergelijkbaars. Kritisch is Niesten wel. “De eerste collecties waren echt fantastisch, die sensatie heb ik nu een stuk minder.” Maar van concurrentie heeft Prada volgens haar niets te vrezen: “Al straalt Lanvin wel eenzelfde vrouwelijkheid uit, toch heeft het niets met elkaar te maken.” Debby De Jonge Urbach: “Prada wijkt altijd af van wat andere merken doen, en loopt altijd ver voor. Jeetje, denk ik elke keer als ik een show zie, wat heeft ze nu weer bedacht?”

Gaat er bij Prada wel eens iets minder? De koop, eind jaren negentig, van Helmut Lang en Jil Sander bleek verliesgevend. De labels zijn weer verkocht. Door tegenvallende resultaten stopte vorig jaar Miu Miu, de jongere mannenlijn van Prada. De Miu Miu vrouwenlijn is een moeilijk volgbare weg ingeslagen volgens Kiki Niesten. De Jonge Urbach verkoopt het niet meer: “De stijl is rigoureus omgegooid, de Nederlandse klant begrijpt het niet.”

En dan is nog een gigantische schuld van 650 miljoen euro. Dankzij een recente deal kunnen Miuccia Prada en haar man Patrizio Bertelli, samen voor 95% eigenaar van de in Amsterdam gevestigde Prada Holding BV, voorlopig relaxen; geldschieters schorten tot 2012 de terugbetaling op.

Bertelli’s prioriteit is Prada.com winstgevend maken. Met een aantrekkelijke website hoopt hij een hoge omzet te halen. Goed nieuws voor het familiebedrijf: met twee welwillende zonen in de twintig lijkt het voortbestaan van de dynastie gegarandeerd.

1913 In Milaan opent Mario Prada een exclusieve winkel met luxe artikelen.
1919 Leverancier van het Italiaanse koningshuis.
1979 Miuccia Prada neemt het bedrijf over van haar grootouders.
1983 Prada’s eerste winkel met een groen interieur, zijn er nu bijna 200.
1988 Eerste Prada damescollectie.
1998 Eerste mannencollectie inclusief accessoires.
1995 De Prada Foundation wordt opgericht.
1997 Lancering sportieve Red Line met sneakers.
2004 Prada vrouwenparfum, twee jaar later mannenparfum.
2009 Prada made-to-order winkel opent in Milaan.2014 In Milaan opent het Prada Museum voor Prada’s kunstcollectie.