Les canaux de la Mode

Foto: Wendelien Daan. Ontwerp Melanie Rozema

‘Nederlands ontwerper kijkt met baby-ogen’

Voor het project Les Canaux de la mode werkten Nederlandse modeontwerpers samen met Franse ambachtsmensen. „Handwerk was nog niet eerder zo belangrijk.”

Vandaag in NRC Handelsblad
Amsterdam. Melanie Rozema vindt het een geweldig initiatief: Les Canaux de la mode, het koppelen van drie Nederlandse modeontwerpers aan vier Franse ambachtsmensen. „Natuurlijk kun je in Nederland leren kantklossen of leerbewerken. Maar perfecte bloemen van textiel maken, zoals Severina Lartigue doet die dit vak zo’n beetje heeft uitgevonden, is uniek.” Rozema bedacht voor Les Canaux een ‘waterjurk’, een jurk van zijde die als een waterval over het lichaam golft. De Franse korsettenmaker Laetitia Schlumberger voerde het ontwerp uit door  de soepele zijden stof onzichtbaar aan een korset te fixeren.
Samen met werk van Marloes Blaas en Marga Weimans is haar werk tot 28 november te zien in de zeventiende-eeuwse stijlkamers van het Amsterdamse Museum Van Loon.
Alle drie pakten ze het project verschillend op. Melanie Rozema hield het bij de watervaljurk. Marloes Blaas bedacht samen met alle vier ambachtslieden verschillende kledingstukken en accessoires, waaronder een teer haarnetje van glasblazer Jean-Pierre Baquère. Marga Weimans tekende een jurk waarvoor de vier onderdelen uitvoerden. Zwarte katoenen rozen van Severina Lartigue kronkelen uit de naden van het korset dat Laetitia Schlumberger maakte, dakpannetjes van gekleurde glazen blaadjes van Jean-Pierre Baquère sieren de schouders, eilandjes van laagjes papier van Nicole Emilie Roca zitten op heuphoogte.
Les Canaux de la mode is een idee van Céline Charlot. „Handwerk was nooit eerder zo belangrijk in onze maatschappij. Het is het tegenovergestelde van massaproductie omdat de maker, de ambachtsman, steeds maar moet blijven oefenen om die onbereikbare perfectie te realiseren. Door de kwaliteit van het handwerk en de geoefende geest van de ambachtsman kun je de waarde begrijpen van objecten in deze snelle wereld.”
Doel van het project is de ontwerpers leren dat een idee niet altijd zo uitpakt als dat ze voor ogen hebben. „Op het oorspronkelijke ontwerp hebben de techniek en visie van een ambachtsman ook impact”, zegt Charlot. De Française selecteerde  Blaas, Weimans en Rozema  voor Les Canaux  omdat ze dacht dat zij handwerk naar een hoger niveau konden tillen. „Dat was ook de wens van de ambachtslieden, ontwerpers die niet geblokkeerd zouden worden door hun skills en die een idee verder kunnen ontwikkelen.”

Foto: Wendelien Daan. Ontwerp Marga Weimans

Korsettenmaakster Laetitia Schlumberger werkte tien jaar terug ook al met Nederlands modetalent, toen ze Arnhemse masterstudenten mode  waaronder Jan Taminiau de techniek van het korset bijbracht. Wat haar destijds, en nu weer, beviel was de open blik van de ontwerpers. „Ze zijn onbevangen, ze kijken met baby-ogen.” In tegenstelling, volgens de korsettenmaker,  tot haar landgenoten. „Fransen pretenderen dat ze alles wel weten. ‘Zo moet het. En niet anders’, zeggen ze dan. „Hun kennis hindert ze op creatief vlak.”
Schlumberger raadde de Nederlandse ontwerpers af om al te perfectionistisch te zijn. „Het resultaat wordt mooier, maar techniek kan creativiteit blokkeren, een visie is belangrijker.” Ze kijkt verdeeld terug op het project. De waterjurk van Melanie Rozema– technisch moeilijk – noemt ze geslaagd. Het idee van Marga Weimans, de jurk waarvoor vier mensen onderdelen maakten, vindt ze het beste, maar „de suiker ontbrak”. Schlumberger mist in het resultaat haar impact als ambachtsvrouw.
Marga Weimans legt uit dat dit een gevolg is van haar werkwijze. „Ik wilde verschillende ambachten in een ontwerp te stoppen en dan tot een complexe vorm te komen, chaos creëren.” Afgelopen juli werden alle losse jurkornamenten waaronder de gekleurde glasblaadjes bezorgt bij Weimans bezorgd.„Zat ik daar met een berg onderdelen die allemaal een plek in de jurk moesten krijgen. Wat kan wel, wat niet?”,  vroeg ze zich af. Maar het werken vanuit de georganiseerde chaos beviel. Tevreden: „Er is iets geheel nieuws uit gekomen.”

‘Les Canaux de la Mode’. T/m 28/11 Museum Van Loon, Amsterdam. Inl: museumvanloon.nl

Eerder gepubliceerd in NRC Handelsblad