Möbius, Eamz, Stealth. Stoere namen voor vrouwelijke schoenen. De bedenker van de ontwerpen is Rem D. Koolhaas, creatief directeur van United Nude.
Rem D. Koolhaas voelt zich meer architect dan schoenontwerper en dat is te zien aan zijn ontwerpen. Het vertrekpunt van de Möbius is het sierlijke frame van de beroemde Barcelona stoel van Mies van der Rohe. De vervaarlijke hak van de even unieke Eamz-schoen keek Koolhaas af van de Eames Chair, een stoelontwerp van de Amerikaanse Charles en Ray Eames.
De schoenen hebben veel fans. Koolhaas weet hoe dat komt. “Vrouwen die lopen op een Eamz of Möbius worden elke dag wel een paar keer aangesproken. Reken maar dat dit het goed is voor het zelfvertrouwen.”Voor wie hem nog niet vat: UN schoenen zijn verslavend.
Dat Rem D. Koolhaas (35) in de schoenen terecht kwam noemt hij puur toeval. In 1999 schetste hij als architectuurstudent in Delft de Möbiusschoen. “Per ongeluk deed ik een uitvinding. Ik heb toen snel een kartonnen modelletje gemaakt: shit, dacht ik, dat is tof, hier moet ik iets mee doen.”
Tien jaar later is United Nude een volwaardig schoenenmerk dat volop expandeert. Sinds de opening in oktober van een United Nude flagshipstore én showroom in Amsterdam (Europees hoofdkwartier) volgde een trits nieuwe zaken in Zagreb, Athene, Tel Aviv, Hongkong, Sjanghai en New York. In Londen, Wenen en China zijn al langer UN winkels. Het merendeel is franchisefilialen. Zes zaken zijn eigendom van distributeurs. In Azië, waar Koolhaas woont, bezit hij twee eigen winkels. Over de keus om zich in China te vestigen zegt hij: “Als je hoogwaardige producten met complexe constructies wilt ontwikkelen, dan moet je er boven op zitten.”
Koolhaas stampte zijn schoenenimperium niet in zijn eentje uit de grond. Van meet af aan is zijn zakenpartner de Brit Galahad JD Clark – zevende generatie schoenontwerper van het Britse Clarks. De rolverdeling was meteen duidelijk. “Galahad was van de contacten en had investeringskapitaal, en ik had de ideeën.’
Na zijn afstuderen aan de TU Delft vertrekt Koolhaas richting Italië om de Möbius te ontwikkelen. Aan mallen alleen al besteedt hij 150.000 dollar. ‘Veel geld’, zegt Koolhaas voor iets dat nog niet eens is gemaakt.” Omdat er aan de schoen weinig traditioneel schoenmaken te pas komt hoeft de schoen niet per se in Italië worden gemaakt. Koolhaas en Galahad Clark kiezen voor Azië.
CHINEZEN HEBBEN GEEN MODE VERLEDEN
Sinds twee jaar zit United Nude op rozen als een grote machtige Taiwanese fabrikant aanbiedt de schoenen te produceren, in ruil voor een partnerschap in het bedrijf. “Dat was echt een golden ticket,” zegt Koolhaas. Vooralsnog is UN nog voor het grootste deel van Clark en Koolhaas. Uiteindelijk krijgt hun partner een meerderheidsbelang. Koolhaas vindt dit niet erg. “Het is een solide bedrijf en ze snappen de verhoudingen. Zij weten hoe ze schoenen moeten maken en hebben geld, en wij weten hoe je een schoen moet ontwerpen, marketen en winkels moet openen.”
Inmiddels heeft United Nude opvallend veel verkooppunten in China. Wat bevalt Chinezen aan jullie ontwerpen?
“Chinezen hebben geen modeverleden. Twintig jaar geleden bestond mode daar nog helemaal niet. Ze zijn daardoor heel open minded. In Amerika wordt er heel anders op onze ontwerpen gereageerd: “Oh wat een gekke schoen. Een chinees zegt: “Wauw, interessant, cool ik ga het proberen.”
China groeit. En als de economie tien procent groeit, dan groeit ook de culturele interesse en technologische ontwikkeling. Wat mee speelt is dat onze ontwerpen simpel en makkelijk te begrijpen zijn.”
De schoenen ogen duur, maar zijn het niet, welke gedachte zit daar achter?
“We willen exclusief zijn om het design, niet vanwege de prijs. Dat hebben we vanaf het begin zo bedacht. Een voorbeeld voor ons bedrijf was de Zwitserse horlogefirma Swatch, een bedrijf dat niet telkens alles opnieuw ontwerpt, maar dingen verandert met kleur, materiaal of details. De oorspronkelijke marketing manager adviseerde ons om te zorgen dat het concept sluitend moet zijn; van verpakking, display, product tot de winkels toe, alles moet kloppen. Dat is de Swatchformule.
“United Nude is een ontwerpbureau waar drie productontwerpers en twee grafische ontwerpers werken. We ontwerpen alles wat bij een merk, hoort van schoenen tot winkels.”
Amsterdam heeft er nu een prachtige winkel bij gekregen. Heb jij je hier mee bemoeid?
“Ik heb alles ontworpen. De ideeën kwamen snel. Ik kijk naar een ruimte en wil het dan zo simpel mogelijk verbeteren. Het winkelconcept – dit komt terug in alle winkels, noem ik Darkshop. Er schijnt alleen licht waar schoenen staan.
‘The wall of light’ is een installatie die ik ook heb ontwikkeld. Het is een wand waarvan ieder blokje een pixel is die in elke kleur kan worden geprogrammeerd. Het ene moment is de hele wand wit, en vervolgens wild flikkerend met kleur.
De trap is speciaal bedacht om de ruimte vloeiender te maken, en ja de trap lijkt op die van de Pradawinkel in New York. Aan die trap heb ik niet gewerkt, wel aan de winkel.”
De beroemde architect Rem Koolhaas, is de oom van Rem D. Koolhaas en de ontwerper van de New Yorkse Pradawinkel. Over zijn oom vertelt Rem D. (Dirk): “Ik heb natuurlijk de zelfde naam. Dit heeft voordelen, opent deuren, maar het is ook irritant, je staat toch in de schaduw van een grote eik. Mijn oom krijgt vaak te horen: “Goh mooie schoenen heb je gemaakt. Ik krijg vaak te horen: “Wat ben je jong, ik heb je boek gelezen:”Nee dat ben ik niet!
“Ik kom uit een familie van ingenieurs, mijn vader Teun Koolhaas – hij is twee jaar geleden overleden – en mijn opa waren Delftse ingenieurs.
Een technische studie in Delft geeft een goede basis, ondanks dat het een saaie droge opleiding is. Ik heb van goede mensen als Carel Weeber les gehad.”
De ‘ kunstzinnige’ academie heb je nooit gemist?
“Omdat ik in Amsterdam wilde blijven wonen heb ik wel geprobeerd om op de Rietveld Academie te komen. Ze vonden mij te technisch, niet conceptueel genoeg. Achteraf ben ik blij dat ik er niet ben aangenomen.”
Wat heb je met mode?
“Niet veel. Ik vind mode leuk, kijk in tijdschriften, weet wat er speelt. Ik voel me meer architect dan schoenenontwerper, dat ben ik gewoon niet, misschien deels. United Nude neigt meer naar een designmerk dan een modemerk. Onze schoenen zijn antimode, ze gaan langer mee dan een seizoen. Mode betekent elke zes maanden opnieuw het wiel uitvinden. Ik kom vanuit de architectuur en dat is, op stedenbouw na, ontwerpen op het grootste schaalniveau. Architectuur heeft de langste levensloop, dan komt design en dan komt mode.”
UN begon met designschoenen, en als je nu op de catwalk kijkt zie ik opeens heel veel designschoenen.
“Toen wij jaren geleden op de markt kwamen zag je nog geen schoenen als objecten, De Möbius is bijna mooier op de plank dan aan een voet. Een goede schoen moet mooier aan de voet zijn.
Toen we begonnen vond iedereen onze schoenen extreem, nu niet meer. Ze worden denk ik geaccepteerd doordat andere merken zulke rare dingen doen. Het is nu doorgeslagen, heb je de laatste modellen van Alexander McQueen gezien, zó hoog. Het gaat om het aandacht trekken.”
De UN ontwerpstudio beperkt zich niet tot schoenen. Wat doen jullie nog meer?
“We maken ook prototypes van meubels. Ik ga ze binnenkort laten zien aan een Zwitsers bedrijf. Vinden zij het interessant dan gaat het verder, zoniet dan gebeurt er misschien iets anders mee. Een ander intern project is een auto, puur een conceptcar, waar ik al een tijdje aan schets.
Een tijd geleden hebben we toffe kleding bedacht, een Wolfordachtige lijn die langer mee kan gaan dan één seizoen, maar we kwamen er achter dat onze distributie helemaal op schoenen is gebaseerd. We wilden met de kleding niet helemaal van scratch af beginnen en er heel veel geld in steken. Nu denk ik, als we ooit kleding doen, moet het merk eerst groter zijn. Er is zoveel goede kleding dat het heel moeilijk is om er tussen te komen.”
Terug naar de schoenen. Welk deel van de schoen vind je het interessants?
“De hak. Maar bij onze schoenen lopen de hakken vaak door in de hele schoen. Ik hou meer van hoge hakken dan lage omdat ik van vrouwen hou. Ze hebben een veel mooiere houding als ze op hoge hakken staan; de billen spannen aan, het bekken kantelt. Het wordt erotisch.”
Er zijn best veel ‘one shoe labels’, merken die bekend zijn met één bepaald model. Jullie zijn bekend vanwege de Möbius, hoe voorkom je dat jullie gezien worden als een one shoe label?
“Daarom zijn we de breedte ingegaan. We hebben vorig jaar wel een nieuwe Möbius gelanceerd met een hak van carbonvezel: de ultra Möbius. Goede ontwerpen recyclen we. Ik moet eerlijk zeggen; de Möbius is toch nog mijn beste ontwerp. Of het een bestseller is? Dat verschilt per seizoen.”
Wat vinden winkels in Amsterdam die al United Nude verkopen ervan dat er nu een United Nude winkel in Amsterdam is? Zijn ze niet bang om klanten kwijt te raken?
“We promoten het merk juist. Winkels kunnen daar profijt uit trekken. We zullen zien hoe het gaat. We hebben wel een afspraak gemaakt dat als de modellen die voor de zomer zijn georderd niet verkopen, we die schoenen terugnemen.
“We hopen dat er klanten bijkomen. Dat kan, want we hebben verschillende lijnen en verschillende prijzen. United Nude kan in verschillende zaken liggen.”
Is de Möbius al eens aangekocht door musea?
“Nee. Best vreemd, maar dat komt wel. Ik heb alles van de eerste productie bewaard met in mijn achterhoofd de gedachte, mocht de eerste Möbius ooit tentoongesteld worden, dan heb ik er nog een paar.”
Reageren is niet (meer) mogelijk.