De frêle Edie Sedgwick was de it-girl van de jaren zestig. Zeg maar de Kate Moss van toen, net zo betoverend mooi. Beide inspireerden kunstenaars (Edie & Andy Warhol, Kate & Marc Quinn). Beide waren muzes voor rocksterren (Edie voor Bob Dylan, Kate voor Pete Doharty). Edie Sedgwick is alweer jaar ruim veertig jaar dood. Maar dankzij Marc Jacobs (foto) is de Greta Garbo van de underground weer springlevend.
Ook tijdens haar leven heeft Sedgwick fans gehad. Eén daarvan, de in die jaren nog onbekende rockzangeres/dichteres Patti Smith zegt in de enige biografie over Edie Sedgwick Edie, American Girl van Jean Stein: “De eerste keer dat ik Edie zag was in Vogue in 1965. Ik was toen een jaar of 17. (…) Op één foto stond Edie op een bed. Ze leek een dun mannetje dat een zwarte legging droeg, een truitje met boothals, wit haar, en achter haar op de muur hing een tekening van een paardje. Het was zo’n sterk beeld. Ik dacht, dat is het!”
Voor Smit representeerde Edie intelligentie, snelheid en vrouwelijkheid. En ze zat boven op de tijdgeest.
ANDY WARHOL
Terwijl Edie slechts een jaar in Andy Warhol’s nabijheid verkeert, is ze onlosmakelijk verbonden met de grootste kunstenaar van de twintigste eeuw. De twee ontmoeten elkaar in 1965, zes jaar nadat Sedgwick in New York is neergestreken met volgens haar roommate 47 koffers en 800 make-up tasjes.
Van Warhol weet Edie dan nog weinig. Als een vriend verteld dat de man met die gekke witte pruik The King of Pop Art is, antwoord ze “Pop tart, wat is dat?”
Wat Edie nou precies in de Big Apple zoekt weet ze evenmin.
Edie Sedgwick (1943) groeit op in weelde. Dankzij erfenissen komen de Sedgwicks financieel niets tekort. Hun grote ranch in Californië wordt als er oliebronnen ontdekt worden op hun land omgeruild voor een nog grotere bij San Francisco.
De eerste rimpeling in Edie’s beschermde luizenleventje ontstaat als ze anorexia krijgt. Wat volgt is een leven van aaneenschakeling vol drugsdrama’s en ziekenhuisopnames. Vaak wordt Warhol verweten invloed te hebben gehad op Edie’s drugsgebruik. Maar al jaren voor hun ontmoeting is ze kind aan huis in afkickklinieken en psychiatrische inrichtingen. Haar gevoeligheid voor verslavingen (en depressiviteit) erft ze van haar manisch depressieve vader. Twee van Edie’s broers kampen met dezelfde problemen en plegen zelfmoord.
Is daarom de Factory, de met zilverpapier versierde studio van Andy Warhol, de ideale omgeving voor een verveeld arm rijk meisje als Edie? Warhol’s werkplaats trekt geestverwanten aan die ook hun kicks ontlenen aan drugs of er gewoon graag mee experimenteren.
SUPERSTARS
Andy Warhol, die ook films produceert, ziet wel wat in de charismatische Edie. Ze speelt onder andere in underground films als Horse, Vinyl, Kitchen en Poor Little Rich girl. Maar om nu te zeggen dat haar acteerkunsten, onvergetelijk waren? Al zijn er enthousiaste critici die in Edie de Greta Garbo van de underground willen zien. Ze beweegt zich even stuntelig over het witte doek als de andere door Warhol bedachte ‘Superstars’: Ultra Violet, Candy Darling, Viva, Baby Jane Holzer, International Velvet en Holly Woodlawn. Wat Edie onderscheid van deze “vrouwen” is haar speelsheid, openheid en onstuitbare energie.“ Stil zitten is het zelfde als wegrotten,” zei ze ooit.
Zij aan zij met Warhol duikt de mediagenieke Edie steeds vaker op in tijdschriften. En als rijk verwend mooi meisje doet ze haar verhaal in talkshows. Ze poseert een paar keer voor Vogue, maar tot vast Vogue-model schopt ze het niet. Daarvoor haalt ze te vaak de roddelrubrieken met haar drugscapriolen. En van ruïnerende drugs, die in swingende jaren zestig veel jonge creatieve mensen het leven kosten, moeten moderedactrices niets hebben.
Verdorven of niet, gekleed in haar favoriete gestreepte T-shirts, onafscheidelijk legging en opzichtige oorbellen, wordt de veelgefotografeerde Edie een stijlicoon.
Aan de ‘vriendschap’ met Warhol komt abrupt een einde als Edie via hem hoort dat een andere Factory-gast, Bob Dylan, die bij Edie de indruk had gewekt een relatie met haar te willen, in het geniep trouwt met een ander.
CIAO! EDIE
Met Edie, die inmiddels in het befaamde Chelsea Hotel woont (een vergaarbak van geflipte artistiekelingen en geniën) gaat het vanaf dat moment bergafwaarts.
De film CIAO! Manhattan, een documentaire over Edie waarin ze zichzelf speelt, zou haar doorbraak moeten betekenen. Maar het wordt een eentonig verhaal, ook dit project wordt overschaduwd door drugsperikelen.
In 1971 trouwt Edie met Michael Post. De jonge kunstacademie student denkt haar drugsvrij te krijgen en haar manager te worden. Maar zover komt het niet. Vrij snel na het huwelijk overlijdt Edie in bed, naast Post, aan een drugscocktail. De New Yorkse It-girl wordt 28 jaar. Drie maanden later komt CIAO! Manhattan uit. Tijdens de wereldpremière in Amsterdam (!) vergaapt het bioscooppubliek zich aan haar gloriedagen, maar ook aan haar tragische, krankzinnige leven. Dat wel goed was voor de mode.
Dvd’s: CIAO! Manhattan en ‘Factory girl’.
Reageren is niet (meer) mogelijk.