Een opzichtige oorbel is het allereerste sieraad dat Victoire de Castellane als 12-jarige knutselt, het ding is gemaakt van een armband van oma, de flamboyante Sylvia Hennessy (van Hennesy Cognac). De familie telt meer fantasierijke types, onder wie Graaf Boni de Castellane, een reislustige dandy die in 1895 een miljardairdochter trouwt. Het is goed mogelijk dat de sieradenontwerpster van haar familie een prettige gekte heeft meegekregen. In haar carrière blijkt het een voordeel. Victoire de Castellane werkt veertien jaar voor Chanel en is sinds 1998 bij Dior verantwoordelijk voor de zeer succesvolle juwelenlijnen.
Typische Victoire de Castellane ontwerpen zijn vrouwelijk, nadrukkelijk aanwezig en niet gespeend van humor. En spraakmakend. Door vanaf haar eerste collectie in één ontwerp edelstenen én half edelstenen te verwerken, begaat ze volgens de traditionele juwelenwereld een doodzonde. Het effect in de modewereld blijft niet uit: de moderne, frisse Dior juwelen zijn een instant hit. Een van de spectaculairste stukken uit die eerste collectie is Milly-la-Forêt, een ketting als groentetuin, vernoemd naar het dorpje bij Parijs waar Christian Dior een landgoed bezat. Aan het halsjuweel hangen sprankelende aardbeitjes van robijnen, kersen van koraal, raapstelen van parels en emerald groene boontjes. “Toen ik dit maakte moest ik denken aan een tuinierende Monsieur Dior”, zegt de altijd zwaar beringde De Castellane.
Je sieraden zijn erg expressief. Komt dit overeen met je persoonlijkheid?
‘Anderen kunnen meer over mij zeggen dan ikzelf, maar ik ben geen type van het midden. Ik houd van extremen. Ik verafschuw alles wat normaal is.
‘Ik ben vrij en spontaan, zonder die twee eigenschappen kan ik niet ontwerpen. Ik ben ook erg vrouwelijk en heb een kinderlijke geest, en dat is wat ik mensen wil laten zien via mijn creaties.’
Maak je daarom zulke grote ringen?
‘Ja, dat is waarom ik of heel kleine dingen maak of gigantische. Ik wil niet voorspelbaar te zijn, dat is zo saai. Ik houd van verrassingen, en die te maken. Ik wil altijd iets doen dat mensen niet van me verwachten. Zo werk ik.
Je werkt met twee thema’s: couture en de tuin van Monsieur Dior in Milly-la-Forêt. Bent u niet bang dat de bronnen opdrogen?
‘Couture en natuur zijn thema’s waar ik mee werk sinds mijn eerste ontwerpen voor Dior. Als je bijvoorbeeld mijn Milly-la-Forêt ketting uit 1999 vergelijkt met mijn laatste High Jewelry collectie, dan zie je dat de natuur zo anders tot uitdrukking komt dat ik echt niet bang ben dat mijn bron opraakt. Of neem de Diorette lijn waarbij de onderdeeltjes van de sieraden gelakt zijn in pastelkleuren. Ook dat is geïnspireerd op het thema natuur, en weer heel anders uitgewerkt. Op het eerste gezicht ziet die collectie er naïef uit, maar is dat uiteindelijk beslist niet.
‘In een van mijn collecties, Belledone Island, stonden vleesetende planten centraal. In mijn fantasie aten ze stenen en leefden ze op vrouwen, als een soort parasietachtige schepsels. De naam kwam van de giftige plant bella donna, waarvan Italiaanse vrouwen tijdens de renaissance een paar druppels sap in hun ogen deden, zodat hun pupillen groter leken – een seksueel signaal dat mannen opvingen.
‘Ik houd van zulke dubbelzinnigheden. Ik moet er wel bij zeggen dat ik naast de natuur en couture thema’s ook andere verhalen in mijn collectie verwerk. Erg belangrijk zijn bijvoorbeeld ‘De verloofde van de vampier’ of ‘De favoriet uit de harem.’
Je ontwerpt verschillende lijnen in verschillende prijsklassen.
‘Vanaf mijn aanstelling bij Dior was ik al van plan om naast de dure High Jewelry meer betaalbare stukken maken. De belangrijkste is de Mimioui lijn. Die startte ik toen ik mijn vierde kind kreeg – mijn eerste meisje. Ik wilde het kleinste juweel ter wereld wilde maken. Het werd een soort sieraad dat je nooit afdoet en net als lingerie onder je kleding draagt. De prijzen van deze lijn beginnen bij 320 euro.
Je gebruikt schitterende stenen, moeten ze voor jou aan bepaalde eisen voldoen?
‘Het is belangrijk dat er iets gebeurt als je naar een steen kijkt. Ik vind het heerlijk als ze groot zijn, diep en interessant geslepen. Ik moet er bij de eerst blik verliefd op worden.’
Je juwelen zijn bijzonder kleurrijk, dat is best uniek?
‘In 1999 bracht ik de gekleurde stenen terug in Fine Jewelry. In die tijd werden ze ‘half edelstenen’ genoemd, een heel lelijke term. Dat waren dan bijvoorbeeld aquamarijnen, amethisten en beryls, zoals smaragd en andere mineraalsoorten. Voor de eerste Incroyables et Merveilleuse ringen collectie vond ik heel extreme stenen van 60, 70 en soms wel 80 karaat. De concurrentie dacht dat ik gek geworden was, en dat niemand ze zou kopen. Negen jaar later zijn ze nog steeds een groot succes.
‘In Frankrijk hebben ze de wet veranderd zodat ze nu edelstenen genoemd mogen worden, iets waar de edelstenenbranche al jaren om vroeg. Ik vind het eerlijk dat iedereen ze nu beoordeelt op hun juiste waarde.’
Wat is je favoriete steen en kleur?
‘Als ik echt een steen zou moeten uitkiezen dan zou dat de iriserende steensoort opaal zijn, omdat ze leven en van binnen alle kleuren hebben. Ik kan er uren naar kijken. Het zijn toverstenen.’
Je werkt al weer jarenlang voor anderen, wordt het niet tijd voor een eigen lijn?
‘Op dit moment heb ik bij Dior alles wat ik wil. Ik heb vrijheid om te maken wat ik wil en werk met de beste ateliers van Parijs, en met de beste stenen. Daarbij komt nog eens dat ik natuurlijk voor het meest prestigieuze Franse merk kan werken.’
DIOR EN JUWELEN
Christian Dior (1905-1957) domineerde eind jaren veertig en begin vijftig de modewereld. Hij was de eerste couturier die in 1952 een contract tekende om sieraden onder licentie in hoge oplage te laten maken: Christian Dior Bijoux.
Als onmisbaar onderdeel van zijn haute couture ontwierp Dior vanaf de jaren veertig costume jewelry – imitatiesieraden van halfedelstenen en/of kleurloze bergkristallen. Deze sieraden, overigens niet bepaald goedkoop, waren klassiek en geïnspireerd op achttiende-eeuwse Franse hofjuwelen, zoals strikken en parelsnoeren met linten. Speelser waren de florale motieven die hij als inspiratie uit zijn tuin van het landgoed Milly-la-Forêt ‘plukte’.
Christian Dior zette trends. Een model liet hij in plaats van twee oorbellen slechts een oorbel dragen. Een broche speldde hij op een heup. Maar zijn sieraden waren destijds niet zo modern als die van Chanel, of zo revolutionair als van Elsa Schiaparelli’s surrealistische ontwerpen. Zijn lievelingsbloem was het Lelietje van Dalen dat volgens hem geluk bracht. De bijgelovige Dior verstopte de witte meiklokjes zelfs in creaties voordat ze de catwalk opgingen.
Reageren is niet (meer) mogelijk.