De locatie is het Parijse Westin, een chic hotel, op een steenworp afstand van het Louvre. Het tijdstip is de Parijse Modeweek. De met gouden ornamenten gedecoreerde Salon Impérial zit vol modevolk, waaronder opvallend veel kleurrijke Japanners. Als de show begint, komt er een optocht van vrolijkheid voorbij: satijnen bloesjes met pierrotkragen, grappige trui-jurken met pastelkleurige blokken, speelse overslagrokjes met wolkenpatronen, en nog meer bloesjes met pofmouwtje met daarover gebreide spencers.
Na de show, verzamelen zich backstage zo’n tien Japanners rond een meisjesachtige vrouw die een toespraak begint. Iedereen luistert aandachtig, het Japanse praatje duurt een paar minuten, applaus volgt. Vervolgens lost het groepje op tussen modellen en kledingrekken. “Na elke show in Tokio en Parijs roep ik altijd mijn personeel bijeen en bedank ze allemaal voor hun harde werken”, zegt Tsumori Chisato.
De Japanse Tsumori Chisato (Saitama, 1954) staat met haar lichtvoetige mode mijlen ver af van de zwaarmoedige ‘zwarte kraaien’-kleding waarmee haar beroemde landgenoten Yohji Yamamoto en Rei Kawakubo van Commes des Garçons halverwege de jaren tachtig in het Westen doorbreken. Tsumori Chisato werkt in die tijd voor een andere Japanse grootheid Issey Miyake die rond die tijd furore maakt met experimentele ontwerpen zoals een bustier van metaal waar Grace Jones in optreedt.
Vooruitstrevend is Tsumori Chisato’s mode nooit geweest. Toch zijn haar ontwerpen al ruim twintig jaar ongeëvenaard. Wie vanaf driehonderd euro een topje koopt, of voor een paar honderd euro meer een jurk, komt niemand tegen in dezelfde outfit.
Chisato’s naïeve kleding brengt volgens de bekende actrice Maggie Chan het meisje naar buiten dat in elke vrouw verborgen zit. De kleding wordt in Parijs exclusief verkocht in het luxe warenhuis Le Bon Marché, en in een eigen winkel in de hippe Marais wijk. In Japan is Tsumori een ster en heeft haar label verschillende sublijnen, acht winkels. Wereldwijd heeft ze ruim honderd verkooppunten.
Chef mode van het weekblad Grazia, Cara Schiffelers is al jaren Chisato-fan. Dat de Japanse niet mee telt in de hoogste moderegionen, weerhoudt haar niet om Chisato’s shows te bezoeken. Schiffelers heeft nu eenmaal een zwak voor die prettige gekte, al jaren. “Haar werk is uniek, en het is speels met al die mixen van dessins. Ook vind ik het erg fotogeniek, in een modeblad levert het fantastische foto’s op.”
Kenmerkend aan Chisato’s ontwerpen zijn de dessins, aandoenlijke krabbels die eruit zien alsof ze komen uit het schetsboek van een achtjarig kind dat niets liever tekent dan meisjes met vlechten, stippen, strepen en dieren en poezen in het bijzonder. “Nee, het is niet zo dat tekenen me net zo makkelijk af gaat als ademen”, zegt Tsumori Chisato over haar kinderlijke tekenstijl. “Soms, als ideeën uitblijven, dan heb ik het moeilijk.” Het enige wat dan helpt is de koffers pakken en op het vliegtuig stappen. “ Vaak vertrek ik meteen na een show. Ik zie veel mensen, kijk landschappen, observeert natuur en dieren, allemaal om inspiratie op te doen.”
Zo komt de ‘Sea’ collectie voor zomer 2006 met veel golven en boten vol meisjes voort uit een tripje naar Portugal. Zweden leverde dessins met grillig getekende bomen op voor winter 2007. Na vijf dagen Mexico schetste Chisato doodshoofden en skeletten waar ze eigenlijk niet van houdt, maar getekend op zijn kawaii’s – dat betekent ‘schattig’ in het Japans, kan het best vindt ze.
En o jazeker, Amsterdam bezocht Tsumori Chisato ook. Hoelang geleden? Dat weet de achtenvijftigjarige ontwerpster niet meer precies, maar wat ze nooit zal vergeten zijn de surrealistische schilderijen van Jeroen Bosch. Chisato noemt de middeleeuwse schilder haar grootste inspiratie. “Zijn werk heb ik in Nederland ontdekt, wat mij er erg in aanspreekt is zijn gekke fantasiewereld, over straffen, over de hel en martelen. Ik pik de chaos en het absurdisme eruit.”
Als kind maakt Chisato niets liever dan kleertjes voor poppen. In combinatie met het advies van haar moeder om een zelfstandig beroep te kiezen, brengt dat haar op het idee om modeontwerpster te worden, of tekenaar van mangastrips. Maar gebouwen tekenen lijkt haar best moeilijk. Het wordt mode. Na het afronden in 1977 van de prestigieuze Bunka Fashion School in Tokio, gaat Chisato aan de slag bij Issey Miyake. “In de ruim tien jaar dat ik werkte voor Miyake leerde ik hoe belangrijk het is om iets origineels en dynamisch te ontwerpen.”
In 1991 is Chisato klaar voor haar eigen uitgesproken label. Sindsdien, zegt ze, is haar stijl bijna niet veranderd, nou ja een beetje meer volwassen op verzoek van de afdeling verkoop, maar verder: “Mijn creaties komen altijd voort uit mijn eigen stijl.”
In 2003 showt Chisato voor het eerst in Parijs. “Ik was zo opgewonden en vond het erg spannend!” Wat volgt is een spraakwaterval van louter loftuitingen over de magische lichtstad die haar zo uitdaagt, en dat Parijs toch echt “de hoofdstad van de mode” is en dat daarom per se haar eerste winkel buiten Japan in Parijs moest komen. Het relaas eindigt met: “Het is een totaal andere cultuur.” Nee, het is niet zo dat ze zich in Japan niet op haar gemak voelt, verzekert ze. “Ik ben daar in staat om alle dingen te doen die ik wil.” En nee het is niet zo dat ze zich met haar luchtige mode ooit heeft willen afzetten tegen de conceptuele mode van haar landgenoten. “Wat ik doe is nu eenmaal mijn stijl. Ik wilde gewoon eerlijk tegenover me zelf zijn en de dingen maken die ik mooi vind.”
Op 11 maart, zes dagen na Chisato’s show in Parijs, wordt Japan getroffen door een tsunami, aardbeving en een nucleaire ramp. “Het was een angstige tijd, maar het gaat goed met mij, ” laat Chisato weten via email. “Voor mijn volgende collectie wil ik kleding maken die mensen gelukkig maakt en hoop geeft.”
VANDAAG IN HET PAROOL
Reageren is niet (meer) mogelijk.