Het Londense Victoria & Albert Museum staat bekend om haar bijzondere en uitgebreide textiel-, en kostuumcollectie. Momenteel wordt een heel uniek kledingstuk geëxposeerd: een cape van spinnenzijde. Het stuk is het resultaat van jarenlang zijdespinnen melken in de hooglanden van Madagaskar.
Textielontwerper Simon Peers en mode expert Nicholas Godley beiden al jaren woonachtig in Madagaskar, toonden ooit eerder van spinnenzijde een brokaten (zware zijden stof met ingeweven patronen) wandtapijt van vier meter lang. Vervolgens waagden ze zich samen aan een cape – zo zacht als kasjmier en licht als een veertje.
De cape is uniek, er is niets vergelijkbaars in de wereld. Het kledingstuk bevat tot zijde gesponnen spinnenrag van 1,2 miljoen gouden wielwebspinnen. Wetenschappers ontdekten dat het het meest sterke biologische materiaal is dat we kennen – zo’n 100 % sterker dan de zijdesoorten die al jaren gebruikt worden voor bijvoorbeeld kogelvrije vesten. Het is zo extreem sterk dat een strak gesponnen draad klinkt als een metalen snaar van een gitaar.
Na het bekijken van 19de eeuwse illustraties en het verrichten van onderzoek naar eerdere pogingen om van spinnenrag zijde te spinnen, hebben de heren nieuw leven geblazen in een eeuwenoude techniek. De eerste registraties van deze zijdespinnenmode dateren uit 1709 toen de Zonnekoning Lodewijk XIV van Frankrijk (wie anders?) rondliep op spinnenkousen en mogelijk een heel pak van spinnenzijde in zijn kast had hangen.
Een van de laatste experimenten met dit dierlijke product, voor de Franse Wereldtentoonstelling uit 1900 was een bed versiert met textiel van Malagassisch spinnenzijde. Helaas is hiervan geen vezel over. Het fraaie met de hand aangebrachte complexe borduurwerk was geïnspireerd op ontwerpen van 19de eeuwse brokaten zijden kledingstukken waarmee de Malagassische aristocraten en koninklijke families hun status en macht kenmerkten.
Peers en Godley bundelden hun krachten om in samenwerking met lokale wevers de tijden van traditionele weeftechnieken met spinnenzijde te doen herleven. Drie jaar lang ging een team van 60-80 getrainde Malagassiërs (zonder spinnenfobie!), de natuur in om gouden wielwebspinnen te vangen. Nadat de gevangen genomen vrouwtjesspinnen (met een spanwijdte tot 20cm) in speciale constructies waren gestopt werden ze keurig teruggezet in het wild.
Het delicate melkproces dat ongeveer 20 minuten in beslag neemt, bestaat uit het voorzichtig trekken van de spindraad uit het achterlijf van de spin. Omdat deze klier (de spintepel) zeven verschillende soorten draden kan produceren is een expert nodig om de juiste draad uit de spin te krijgen. Door het arbeidsintensieve karakter en het ontbreken van een economisch rendement maken deze zijdeteelt extreem zeldzaam. Een ‘nieuw’ luxeproduct is herboren.
Door Martino Bidotti
Cape en wandtapijt zijn te zien in het V&A Museum in Londen tot en met 5 juni 2012.http://www.vam.ac.uk/
Reageren is niet (meer) mogelijk.