De jurk der jurken voor de dag der dagen. Couturier Mart Visser maakte als kerkmeester van de Amsterdamse Nieuwe Kerk een expositie van 25 bruidsjurken van Nederlandse ontwerpers
Het barst van de bruiden in de Nieuwe Kerk op de Dam. Vijf torenen onbereikbaar hoog uit boven een leger van naakte etalagepoppen. In het koor, het middenschip, de zijbeuken en de kapellen staan nog eens zo’n twintig andere trouwjurken van vijtien Nederlandse ontwerpers. Als tijdelijke ‘kerkmeester’ van de Nieuwe Kerk, vulde couturier Mart Visser (1968) de ruimte.
Bruidscouture in een kerk; het ligt voor de hand, maar het is tegelijkertijd een origineel idee waar flink mee uitgepakt kan worden.
Bruidsjaponnen zijn vaak het product van een ontwerper die gehoorzaam de eisen van de bruid over haar jurk der jurken vervult. Ontwerper Mattijs van Bergen wilde met niks en niemand rekening houden en vouwde en plooide eindeloze stapels papier tot een compromisloze jurk met een geplisseerd bovenlijfje en wijd uitwaaierende rok. Het suikerzoete resultaat zal altijd een blijven, want het ontwerp is veel te kwetsbaar om in te trouwen.
De bijdrage van Simon de Boer, The Bride: A therapeutic Catwalk (vorig jaar geëxposeerd in de Oude Kerk) is een trouwjurk met een meterslange, tot een enorme baalstof opgerolde sleep. De jurk is samengesteld uit honderden per kilo opgekochte trouwjurken. De Boer kreeg er al veel reacties op van vrouwen die na hun mislukte huwelijk troost vonden in de gedachte dat hun afgedankte jurk samen met die van lotgenoten kunst was geworden.
Aardig aan de afwisselende witte jurkenparade is de aandacht voor Nederlands eerste generatie couturiers zoals Max Heijmans en Frank Govers. Van Dick Holthaus koos Visser een ensemble met een geborduurd jasje en lange klokrok met Oosterse invloeden uit 1964. Ernaast staat een futuristische jurk van Leonie Smelt uit 2009 met een harnas van hoekig gevormd leer.
Met die mix van oud en eigentijds laat Visser zien dat bruidsmode tegenwoordig veel minder stijf is. Van de in 2008 jong overleden Percy Irausquin koos hij zwierig glamourontwerp van tule bezaaid met kraaltjes. Sereen en modern is een lange rechtvallend ‘overhemdjurk’ van Anne de Grijff die door aan koorden te trekken verandert van vorm.
Jan Taminiau, hij kleedt zowel Maxima en Lady Gaga, exposeert één van zijn typerende theatrale jurken met slank meerminsilhouet. De jurk loopt vanaf de knie uit in een sleep en is deels bezaaid met een mix van fonkelende kristallen en pailetten. Kerkmeester Mart Visser plaatste de jurk prominent, net als enkele van zijn eigen ontwerpen, tussen een leger van honderdvijftig zilver gespoten etalagepoppen. Indrukwekkend, maar al die naakte vrouwen staan nogal mal tussen de gekleden bruiden.
Groot gemis is natuurlijk een koninklijk ontwerp, zoals de gewaagde en absurdistische strikkenjurk die Viktor & Rolf in 2004 bedachten voor prinses Mabel. Of, hoewel geen Nederlandse ontwerp, de Valentino waarin Máxima op 2-2-2 in de Nieuwe Kerk haar ja-woord. Dé jurk van de Nieuwe Kerk is tot volgende week zondag nog wel te bewonderen in Apeldoorn op de tentoonstelling Máxima 10 jaar in Nederland in Het Paleis Het Loo. Daar is ook Valentino’s ontwerpschets te zien en die onthult een sierlijke, diepe halssplit. Toch werd het, we weten we allemaal, geen jurk met inkijk, maar met een hoog gesloten halslijn. Was dat de wens van de bruid, of haar schoonmoeder?
Mart Visser. Kerkmeester 2011. T/m 2 oktober. www.nieuwekerk.nl
Eerder geplaatst in NRC Handelsblad
Reageren is niet (meer) mogelijk.