Interview Paul Helbers

De Nederlander Paul Helbers is de drijvende kracht achter
het succes van de mannenlijn van Louis Vuitton. Jarenlang ging de aandacht
alleen naar de vrouwencollecties die Marc Jacobs voor het toonaangevende merk
ontwerpt. Mannenkleding was een onderschoven kindje maar is nu één van de
pronkstukken aan het worden. Helbers raakt de juiste snaar bij een verwend
internationaal publiek van mannen die van een perfecte snit, een ingetogen
stijl en uitstekende materialen houden. Dankzij het succes heeft het luxeconglomeraat
grote plannen met de innovatieve Helbers. Tijd voor een gesprek met de man die
bij Louis Vuitton uit de schaduw van Marc Jacobs treedt en nu zelf een ster
wordt, al laat de roem in de spotlights hem koud, zegt hij.

In de modewereld gonst zijn naam al langer rond. Deze maand
reizen inkopers vanuit de hele wereld naar Milaan en Parijs om de nieuwe mannen
wintermode voor 2010/2011 te bekijken. Eén van de labels waar ze in Parijs
benieuwd naar zullen zijn is de mannenlijn van Louis Vuitton, die ontworpen
wordt door de Nederlander Paul Helbers. De damescollecties en de vele
accessoires van het luxemerk doet Louis Vuittons artistiek directeur, Marc
Jacobs zelf. Vergeleken met de wereldberoemde Jacobs, is Helbers nog zo goed
als onbekend en geeft eigenlijk nooit interviews, in tegenstelling tot zijn
baas die de afgelopen jaren aan de lopende band in het nieuws was met zijn
collecties en vanwege zijn vele drugs- en drankverslavingen, blauw haar,
diamanten oorbellen of tatoeages van stripfiguurtje Sponge Bob.

Kortom, bij Louis Vuitton zijn alle ogen constant gericht op
Marc Jacobs, hij is de ster. Paul Helbers (Rotterdam, 1969) vindt het prima.
Maar als er dingen over de mannencollectie moeten worden gezegd dan heeft hij
liever dat Jacobs zijn mond houdt. Immers, de Amerikaan bemoeit zich totaal
niet met de mannencollectie. Helbers gniffelt: ‘Marc komt een half uur voor de
show begint en dan ziet hij de collectie voor het eerst.’ Sinds een jaar neemt
Jacobs als artistiek directeur dan ook niet meer als vanzelfsprekend na afloop
van de mannenshow het applaus in ontvangst. Jacobs en Helbers verschijnen
tegenwoordig samen op de catwalk. ‘Marc wil dat de waardering naar de juiste
persoon gaat.’ Echt belangrijk vindt Helbers het spotlight gedoe niet, al weet
hij dat het voor de pers uitmaakt wie met de eer strijkt. ‘Zij weten dat ik de
collectie maak en vinden het niet kloppen als Jacobs doet alsof hij de
ontwerper is.’

Het gaat voorspoedig met de mannenmode van Louis Vuitton, al
is de distributie nog exclusief. Wereldwijd verkopen 50 van de 480 Louis
Vuitton zaken de mannenlijn. Onlangs opende in het Japanse Osaka een eerste
mannenwinkel. De komende jaren zijn andere steden, waaronder Parijs, aan de
beurt. In de Franse hoofdstad is de mannenlijn nu onder andere te koop in het
zes etages tellende vlaggenschip aan de avenue des Champs-Elysées. Helbers
werkt niet daar maar op de hoofdzetel, een enorm gebouw ‘je verdwaalt er’ in de
rue du Pont- Neuf, vlakbij het Louvre.

Helbers is blij met de expansieplannen die Vuitton heeft met
de mannenmode. Het sterkt zijn idee dat het merk erin gelooft,  al vertegenwoordigt de lijn goed beschouwd
maar een klein deel van het Franse luxe imperium waarvan het zwaartepunt op de
accessoires ligt, niet op de kleding. ‘Maar het is gezond, en groeit’, zegt
Helbers.

Toen Paul Helbers in 2005 aantrad bij Vuitton stelde de
mannenlijn weinig voor. Tijdens de modeshows kwam vooral extreem uitgewerkte
dure kleding voorbij die ook nog eens was bezaaid met het bekende LV monogram
logo. Verkocht werd er nauwelijks. Helbers verbaast dat niet. ‘Er zat geen lijn
in de collecties en ik herkende helemaal geen Louis Vuitton man.’

Bij Vuitton waren ze evenmin tevreden met de mannenlijn. Het
moest anders. Maar hoe? Voordat de Nederlander solliciteerde hadden ze al veel
ontwerpers langs laten komen. Waarom nou precies de keus op hem viel, weet hij
niet. Wel dat Marc Jacobs eigenlijk best tevreden was met de mannenlijn zoals
die was. ‘Maar hij zei ook: als jullie écht wat anders willen dan is er maar
een persoon die dat kan, en dat is Paul Helbers.’

Op verzoek van Vuitton maakte Helbers een reorganisatieplan,
op basis waarvan hij een contract kreeg voor een onbepaalde tijd. Sindsdien
werkt hij onafgebroken en is hij veel op reis. ‘Ik bezoek zoveel mogelijk LV
winkels, al is het me nog niet gelukt alle 480 te zien.’ Tijd om Nederland te
bezoeken schiet er bij in; hij mist zijn Nederlandse vrienden, zegt Helbers –
rossig blond, open blik en zachte stem. Hij is zo veel in het buitenland dat
hij soms even naar Nederlandse woorden moet zoeken.

Als tiener was hij gek van mode.’Ik tekende de meest maffe
kleding’.  Zijn vader vond het maar
niets. ‘Toen ik die opzichtige ontwerpen ook nog eens ging uitvoeren werd mijn
vader woedend!’

Paul Helbers studeerde in 1994 af aan de Amsterdamse
Rietveld Academie, in Londen plakte hij er nog een masterstudie aan het Royal
College of Art achteraan. Terug in Nederland, zette hij na een kortstondig
baantje bij de inmiddels verdwenen keten Mac & Maggie het modelabel Inch
op, tussendoor werkte hij als consultant voor diverse mannenmodemerken. Helbers
kijkt met plezier terug op zijn beginjaren. ‘Ik ben heel blij dat ik die dingen
heb gedaan, ik heb de mode-industrie leren kennen op mijn eigen manier.’ In
1998 lonkte Parijs, Helbers gaat er aan de slag als studio-director bij Maison
Martin Margiela, leerde daar ‘allround denken’ en blijft vijf jaar met plezier
bij de Belg. ‘Je moet geluk hebben dat je bij de juiste persoon of merk
terechtkomt, dat alles klopt is zeldzaam.’

Toen Helbers drie jaar geleden begon bij Louis Vuitton had
hij een duidelijk beeld voor ogen, en dat stond mijlenver af van de overdadige
en decoratieve (en overigens zeer succesvolle) damescollecties. Voor de mannen
wilde Helbers een rustig beeld neerzetten en daarmee een modische,
intellectuele clientèle trekken. Eén van de eerste veranderingen was het
gedoseerd brengen van het logo. ‘Modische mensen willen ze wel, maar subtiel,
ze willen niet als uithangbord van Louis Vuitton fungeren.’

Als ontwerper voor een luxe label bevindt Helbers zich in
een bevoorrechte positie: hij werkt met de mooiste materialen en kan voor zijn
welgestelde klantenkring de duurste dingen ontwerpen. Ook bij het in 1854
opgerichte label is men hier zeer van bewust. ‘We moeten het doen, zeggen ze bij
Louis Vuitton. We zijn de enigen die het kunnen en we zijn gek als we het niet
doen!’

Het ergert Helbers als mensen LV associëren met
zakkenvullers en dingen roepen als ‘Bij Vuitton gooien ze er een dure stof
tegenaan en vragen veel geld’. ‘We maken hoogwaardige, ambachtelijke producten
en dat is niet zo makkelijk als het lijkt. We denken na over kwaliteit én over
productontwikkeling, luxe zit niet altijd in een duur materiaal’, zegt de
bevlogen Helbers die bij de concurrentie meestal niet zo’n gerechtvaardigde
prijs-kwaliteitverhouding ziet. ‘Als ik naar ander dure tassen van achthonderd
euro en meer kijk, zijn die kwalitatief altijd minder.’

Het woord tas is gevallen.

Louis Vuitton en lederwaren zijn onlosmakelijk verbonden.
Van de ruim veertig ‘looks’ die tijdens een show voorbij komen draagt bijna de
helft van de modellen een tas. Helbers houdt zich intensief bezig met de tassen
en schoenen.  Nee, echt vervelend vindt
hij het niet, maar het was wel even wennen dat zoveel aandacht naar de
lederwaren gaat.

Paul Helbers ontwerpt twaalf lijnen per seizoen
(vierentwintig per jaar) waaronder de showcollectie, een breicollectie,
zonnebrillen, tassen en schoenen. Het vele werk verzet hij niet in zijn eentje
maar met zijn team van vijftien mensen (en dat is weinig vergeleken bij de
vijfendertig ontwerpers die Marc Jacobs omringen). Helbers voorgangers hadden
zich nooit zo op de productlijnen geconcentreerd. ‘Mijn doel was om van de
verschillende productgroepen een beeld naar buiten te dragen, eenheid
scheppen.’

Voordat hij begint aan een collectie bedenkt hij een
concept, de kleuren en een silhouet. Vooral de allereerste collecties
spendeerde Helbers veel tijd aan research naar de juiste snit van het kostuum.
Op basis van de pakken die de mooie Franse filmster Alain Delon droeg in films
uit de jaren zestig, koos Helbers verrassend niet voor de bekende klassieke
Britse of Italiaanse ‘tailoring’ (manier van maken, met gevolg voor de
uitstraling) maar voor de tamelijk onbekende Franse pasvorm. ’In de jaren
zestig was er een vrij korte periode waarin ontwerpers als Pierre Cardin en
André Courrèges de toon zetten met een cleane, subtiele snit met rechte
schouders, een ‘uitgeholde’ rug, een slanke revers en een verhoogd split vanaf
de taille aan de achterkant.’

Helbers verving de oncomfortabele, degelijke materialen die
destijds werden gebruikt.  ‘Om het
binnenwerk van het jasje lichter te maken heb ik het traditionele paardenhaar
dat normaal laag op laag met kleine steekjes aan de binnenkant van een jasje
wordt genaaid, vervangen door soepel geitenhaar waardoor de stofvalling veel
beter is.’

Het combineren van klassieke tailoring met technische
veranderingen – die niemand ziet, maar wel ervaart – is kenmerkend voor Helbers
werk. ‘Mannen hoef je geen verhaal te vertellen, als ze een jasje aantrekken
voelen ze het direct.’

Zulke dingen waardeert Marc Jacobs. Vlak na Helbers tweede mannenshow
in september 2007 sprak Jacobs tegenover The International Herald Tribune zijn
waardering uit over zijn gedreven collega. ‘Zelf heb ik geen passie voor
mannenmode, heb het ook nooit willen ontwerpen. Maar Paul, houdt er van om de
constructie van een binnenzakje uit te pluizen. Hij denkt er echt over na hoe hij
voor mannen iets duurzaams kan bedenken met erg identificeerbare details.’

Vrijwel alles dat Helbers op de catwalk toont komt in de
winkels. ‘Ik word er ontzettend moe van om een Hermès show te zien met allemaal
leuke mutsen in honderd kleuren en als je naar de winkel gaat om een blauwe
muts, hebben ze alleen grijs! Dat is nou net waar luxe om gaat, je moet juist
ál die kleuren verkopen.’

Helbers beschouwt het als een compliment als mensen zijn
ontwerpen dragen. Het routineus inzetten van celebrity’s voor marketing – zoals
aan de lopende band gebeurt om Louis Vuittons vrouwenmode onder de aandacht te
brengen – hoeft van hem niet zo. ‘Ik ben daarmee voorzichtig, het moet spontaan
gaan en een creatieve uitwisseling zijn.’ Vorig jaar maakte hij kleding voor
een concert en clip van de populaire Kanye West. De rapper was al een fan van
Helbers toen hij nog voor Margiela werkte en benaderde hem zelf. ‘Het is iemand
met modegevoel en hij heeft ideeën.’ Helbers denkt er nog over of hij voor zijn
komende show iets met West kan doen. Nee, meelopen als model vindt hij geen
goed idee. ‘Hij is te klein en heeft een buikje.’

In de drie jaar dat Helbers nu voor Vuitton werkt maakte hij
drie zomercollecties  en drie
wintercollecties. Als hij terugkijkt weet hij niet of de tijd nou snel of
langzaam ging, zes collecties vindt hij niet als veel klinken.‘Wat dat betreft
is mode een langzaam proces.’ Hij zegt dat de financiële resultaten van een
collectie ook met een vertraging van anderhalf jaar geleden pas nu zichtbaar
worden.’ Verkoopcijfers zijn erg belangrijk bij Vuitton.  ‘Die dagelijkse druk neem ik op mijn
schouders en probeer het niet door te laten sijpelen naar mijn team.’

De financiële crisis die nu rondwaart, bekijkt hij positief,
al wordt ook bij Vuitton daarom in alle budgetten gesneden. ‘Er moeten keuzes
worden gemaakt, hoeveel kleding moet in de winkel hangen? Doe nu niet aan
overdaad. Eerst nadenken, voor dat er iets wordt uitgevoerd, in dat opzicht is
het geen luxe maar dat is een proces wat je overal en altijd moet volgen, ook
als er geen kredietcrisis is.’

Helbers ziet Louis Vuitton niet als een eindstation.
Voorlopig kan hij alles wat hij wil bij Louis Vuitton. Zoals zich het hoofd
breken over de vraag of je garens zou kunnen maken van de haren van vossen en
kamelen, zodat ze niet meer gedood hoeven te worden voor een perfect kostuum.
Dat boeit hem genoeg om nog niet aan stoppen te denken. ‘Alles wat je doet
heeft te maken met de volgende stap. Leren en in ontwikkeling blijven is voor
mij belangrijk, als ik voel dat dat niet meer zo is, pas dan wordt het tijd om
iets anders te gaan doen.’ 

EERDER GEPUBLICEERD IN HET FINANCIEELE DAGBLAD