De Chinese variant van the little black dress, de traditionele quipao, kwam via de Verboden Stad en Hollywood naar het Westen.
Een nauwsluitend Shanghai-jurkje met split, maar dan als glamourversie. Een Mao-jasje maar met een diep decolleté. Het zit in de opzienbarende zomercollectie van Louis Vuitton. Niet dat Marc Jacobs met deze chinoiserieën dé zomertrend van 2011 zet, maar als land is China zeker in de mode.
De afgelopen twee jaar showden Armani, Chanel, Etro en het meest recent Louis Vuitton ontwerpen geïnspireerd op de snelst groeiende wereldmacht. Luxelabels openen in het grootste land van Azië winkels aan de lopende band. Chanel vierde in 2009 de opening van een nieuwe winkel in Shanghai met de collectie Paris-Shanghai. Karl Lagerfeld transformeerde het legendarische Chanel tweedpakje in een jasjurk van tweed met asymmetrische halssluiting, een kenmerk van de Chinese qipao.
Wat de kilt is voor de Schotten, de kimono voor de Japanners en de joggingbroek voor de Nederlanders is de qipoa voor Chinezen. Het traditionele jurkje – ook bekend als cheongsam, Kantonees voor “lang kleed” bestaat tegenwoordig in talloze variaties en wordt gedragen door Chinese en internationale filmsterren als Maggie Cheung en Nicole Kidman, Miss Hong Kong, Chinese schoolmeisjes en in Nederland door serveersters in Chinese restaurants. En door alle vrouwen die zich wel eens exotisch verleidelijk willen voelen in glanzende zijde.
Verre voorloper van de qipao is een volumineuze lange jurkjas met breed uitlopende mouwen die vanaf de Qing Dynastie (1611-1911) als hofdracht wordt gedragen. Op foto’s die later zijn genomen in de Verboden Stad in Peking is zichtbaar dat de keizerlijke monumentale dracht vooral bedoeld is voor niets anders dan stil zitten en belangrijk en mooi zijn. De rijke stofdecoraties – schilderingen of borduursels van Chinese symbolen – zoals de pioenroos die rijkdom symboliseert, de lotus (zuiverheid), draken (keizerlijke macht) en vissen (voorspoed) – komen op de grote vlakken helemaal tot zijn recht. De klassieke kleurcombinatie is rood met goud.
Na de val van het keizerrijk in 1911 raakt een gemoderniseerde qipoa-versie waarvan de stof de vorm van het lichaam volgt, gepromoot door hoge courtisanes en beroemdheden, landelijk ingeburgerd. Onveranderd zijn het opstaande kraagje, de loopsplitten en de altijd gesloten dwarssluiting met één of meerdere lusknopen (denk aan het houtje-touwtjesysteem). Vaak zijn dat mooie knopen, variërend van een eenvoudige lus met bolletje tot ingenieuze bloem- en diervormen.
Vanaf eind jaren zestig gaat China gebukt onder de Culturele Revolutie van Mao Zedong. De qipao is te sexy en decadent volgens de strenge smaak van de communisten, die evenmin bont en hoge hakken tolereren. De nieuwe ‘mode’ voor iedereen is een tweedelig uniform, verkrijg baar in grijs of groen. Emigranten en gespecialiseerde qipoakleermakers vluchten naar Hong Kong dat toen nog Brits was en houden daar de nationale trots in ere.
Vanaf halverwege de jaren vijftig maakt het exotische kostuum haar opmars in het Westerse modebeeld dankzij enkele East-meets-West liefdesfilms waaronder Love is a many splendored thing uit 1955. De echt qipaodoorbraak is te danken aan de The World of Suzie Wong uit 1960 waarin de sexy Nancy Kwan als prostituee Mee King, kunstenaar Robert Lomax (William Holden) verleidt. Het traditionele Aziatische jurkje krijgt seksuele geladenheid en wordt in Oost en West nog een stukje korter dankzij de minimode die opmars maakt.
Tot de grote luxelabels China ontdekken, pakken incidenteel John Galliano voor Dior en Jean Paul Gaultier wel eens uit met chinoiserieën. De bladen maakten er mooie reportages mee, maar het had geen invloed op het straatbeeld. Marc Jacobs pakt het met zijn collectie voor Louis Vuitton komende zomer veel grondiger aan door de hele collectie een Chinese stijl te laten ademen. Ook de qipao presenteerde hij in vele variaties. Dit jaar zal China nog niet het modebeeld bepalen, maar wie weet is Marc Jacobs een voorloper en wordt de Louis Vuitton qipao de must-have voor de zomer van 2012.
EERDER VERSCHENEN IN ELSEVIER STIJL
Reageren is niet (meer) mogelijk.